جدید ترین اخبار و مطالب حقوقی

تردیدها درباره بشری بودن حبس ابد

حبس ابد نسخه دیگر مرگ است

دوشنبه ۲۰ آذر ۱۳۹۱

وینتر و دو قاتل دیگر که به حبس ابد محکوم شده اند در دادگاه حقوق بشر اروپا علیه این حکم اعتراض کرده اند. حقوقدانان معتقدند که چنین احکامی مخالف کنوانسیون اروپا راجع به حقوق بشر است که افراد را در مقابل رفتارهای پست و غیرانسانی حمایت می کند.

به گزارش رساله حقوق، روزنامه گاردین در بخش حقوقی خود به این موضوع پرداخته است.
در برخی از کشورها مانند انگلستان مجازات قتل عمد، نه مرگ، بلکه حبس ابد است. اولین مجازات حبس ابد در بریتانیا در دهه ۱۹۸۰ مقرر شده است. قبل از این، مجازات حبس ابد به این صورت بود که محکوم برای مدت نامعین در زندان حبس می شد تا اینکه وزیر کشور حکم می داد که زندانی برای بازگشت به جامعه آماده شده است.
اخیرا این سوال مطرح شده است که آیا مجازات حبس ابد مخالف حقوق بشر است؟ این موضوع در دادگاه حقوق بشر اروپا در حال بررسی است.
سه محکوم به حبس ابد بریتانیایی، با تقدیم اعتراضی به دادگستری حقوق بشر اروپا به حبس ابد خود اعتراض کرده اند. یکی از آنها دوگلسا وینتر است. وی هرگز ادعا نمی کند که مرد خوبی است. او فاصله زیادی با خوب بودن دارد. سوابق کیفری وی نیز این موضوع را تایید می کند. او به دلیل قتل همکارش به حبس ابد محکوم شد و سپس دوباره به دلیل قتل همسرش به حبس ابد محکوم شد. او خود معتقد است که اعمال وحشتناکی را مرتکب شده است و مستحق حبس طولانی مدت است. اما چیزی را که نمی تواند قبول کند این است که نمی تواند بپذیرد تا پایان زندگی اش محبوس باشد. وی چند سال پیش در نامه ای که به گاردین نوشت چنین می گوید: «من جوانم و ممکن است ۵۰ سال دیگر عمر داشته باشم ولی در حبس باشم … من هر روز دعا می کند سکته قلبی کنم یا سرطان بگیرم..».
بامبر یکی دیگر از محکومین به حبس است که در سال ۱۹۸۵ مادرش، پدرش، خواهرش و دو فرزند پسرش را کشت و برای مدت ۲۶ سال در زندان به سر برد و همیشه مدعی بیگناهی خود بود. او معتقد بود: «مجازات مرگ با این اعتقاد که زندان برای آماده سازی و اصلاح زندانی برای بازگشت به جامعه است در تضاد است. اگر دولت می خواهد مجازات مرگ را اعمال کند باید در این خواسته صادق باشد و مجددا اعدام را معرفی کند…» او معتقد است حبس ابد نسخه دیگر مرگ است، مرگ تدریجی. البته نظرات مخالف هم وجود دارد. جان هیلتون که سه بار به حبس ابد محکوم شده بود در مکاتبه با گاردین اعتقاد داشت: «حبس ابد با اعدام قابل مقایسه نیست: حبس ابد مخالف اعدام است، شما در حبس ابد می توانید زندگی کنید و یک زندگی حداقلی داشته باشید و این بهتر از مرگ است به ویژه مرگ با اعدام.»
وینتر و دو قاتل دیگر که به حبس ابد محکوم شده اند در دادگاه حقوق بشر اروپا علیه این حکم اعتراض کرده اند.
حقوقدانان معتقد هستند که چنین احکامی مخالف کنوانسیون اروپا راجع به حقوق بشر است که افراد را در مقابل رفتارهای پست و غیرانسانی حمایت می کند. اگر این اعتراض محکومین به حبس موفقیت آمیز باشد در این صورت باید در اعمال چنین مجازات هایی بازنگری شود. اما فعلا چنین به نظر می رسد که آنها در زندان به مرگ لبخند خواهند زد!
قبل از این پرونده، وزیر دادگستری وقت انگلیس، کنس کلارک، دفاع تمام عیاری از مجازات حبس ابد کرد: «همیشه تعداد اندکی از زندانیان هستند که جرم آنها آنقدر وحشتناک است که قضات حکم می دهند آنها هرگز نباید مستحق زندگی اجتماعی باشند.» اما آنچه آقای کلارک به آن اشاره نکرده است این است که نگفت انگلیس و ولز تقریبا تنها کشوری در اروپا هستند که مجازات حبس ابد را اجرا می کنند. پرتغال، نروژ و اسپانیا هیچ نوع مجازات حبس ابد ندارند، و همه کشورهایی اروپایی انتظار دارند که کشورهای هلند و ولز و انگلیس برای محکومان حبس ابد مدت معینی را تعیین کنند تا پس از آن بتوانند آزاد باشند.
در سال ۲۰۰۶ نیز قضای القضات لرد فیلیپ به صورت تلویحی مخالفت خود با حبس ابد را بیان کرد: «گاهی از خود می پرسم اگر حبس ابد یک زندانی ۱۰۰ سال طول بکشد مردم با شنیدن این مدت طولانی حبس شوکه خواهند شد که انگار ما مجازات های قرن ۱۸ را اعمال می کنیم. …»
در اعتراضی که به دادگاه اروپا تسلیم شده است، عمده دلایلی که حبس ابد را زیر سوال می برد عملی و اخلاقی است و مشاوران روان پزشکی محکومین مدعی هستند که این زندانی ها دیگر رفتار مجرمانه و منفی و پرخاشگر ندارند، و هیچ خطری دیگران را از سوی آنها تهدید نمی کند. نکته جالب این است که وکیل معترضین در دادگاه اروپایی، مدعی است: «مجازات حبس ابد مخالف همه اصول حقوق بین الملل است به این دلیل که راه هر گونه اصلاح و بازگشت مجرم را به جامعه می بندد. همه امید زندانی را در زمان تحمیل مجازات نسبت به بازگشت به جامعه از بین می برد، این موضوع نه تنها غیرانسانی است بلکه در اداره و مدیریت این زندانی ها نیز مشکلاتی به بار می آورد.»
اگر دادگاه اروپایی حکم کند که حبس ابد این سه زندانی غیرانسانی و خفت آور است، باید انتظار یک پاسخ مجادله گونه از قضات و سیاست مدارن بریتانیا داشت. لازم به ذکر است که در حال حاضر بیش از ۴۰ نفر در انگلستان و ولز دوران محکومیت حبس ابد خود را در زندان سپری می کنند. بیشتر مردم بر این عقیده اند که این افراد هرگز نباید از زندان آزاد شوند، و مخالف این هستند که مجازات حبس ابد توسط دادگاه اروپا لغو شود